Η Λεβεντογέννα Κρήτη κάποτε έβγαζε Αγίους και ήρωες. Είχαν αείποτε έντονο θυμικό οι Κρήτες και όταν το μεταποίησε ο Απόστολος Παύλος με το μπόλι του Ευαγγελίου, στράφηκε σε άλλη θετική κατεύθυνση. Έγινε από κατακόρυφη φθίνουσα πορεία, ταχύτατη ανοδική ορμή «προς τα τελειότερα και θυμηδέστερα»… Τώρα, τελευταία, βέβαια ήκιστα η Μεγαλόνησος ακολουθεί το λαμπρό παρελθόν της. Τα δείγματα της εκκλησιαστικής εκκοσμίκευσης είναι πολυπληθέστερα στην επικράτειά της, αναλογικά με τα άλλα γεωγραφικά διαμερίσματα της Ελλάδας.
Αλλοιώθηκε το απολυτίκιο του πνευματικού πατέρα του νησιού Αποστόλου Τίτου που αιώνες επικρατούσε, μόνο και μόνο για να αρέσει στους αγαπολόγους - «εκσυγχρονιστές». Λένε ότι ο Άγιος Ανδρέας Κρήτης ο υμνογράφος το συνέταξε. «Διορθώθηκε» από τους σύγχρονους ομολόγους του (ως προς την Αρχιερωσύνη και μόνο) και προσαρμόσθηκε στα σύγχρονα «πιστεύω». Στις καινούργιες αντιλήψεις της μεταπατερικής συλλογιστικής… Βέβαια και από πλευράς συντακτικής δεν στέκει. Δεν συντάσσεται εμπρόθετο ρήμα με εμπρόθετο προσδιορισμό στην Αττική διάλεκτο. Υπάρχει σπανιότατα στην γλώσσα της Αγίας Γραφής αλλά γενικά αποφεύγεται. Το ορθό θα ήταν «ως ουν ταύτην εισήξας τω φωτί του Κυρίου». Αλλά αυτά είναι ψιλά γράμματα που χάνονται κάτω από την σκιά άλλων βαρύτερων ατοπημάτων…
Τώρα, φθάσαμε στο σημείο να γονατίζουμε μπροστά στον τάφο του Καζαντζάκη!!! Δικαιούται βέβαια κάθε ορθόδοξος κεκοιμημένος τις ευχές της Εκκλησίας. Αρκεί να διακρατούσε μέσα του «την βεβαίαν πίστην» ανεξάρτητα από την ποιότητα της επίγειας διαδρομής του. Άλλωστε αμαρτωλοί είμαστε όλοι, άλλος περισσότερο και άλλος λιγότερο. Υβριστές, ασεβείς και αρνητές όμως δεν είμαστε όλοι. «Σοι μόνω ημάρτομεν αλλά και σοι μόνω λατρεύομεν».
Το ερώτημα είναι: Ο Καζαντζάκης τί ήταν;
Απλούστατα: ο κορυφαίος αρνητής και υβριστής του Θεανθρώπου τους τελευταίους τουλάχιστον αιώνες! Έκανε φανταστική επαγωγική προώθηση των δικών του ψεκτών και βδελυκτών παθών, στο Πανάχραντο πρόσωπο του Κυρίου μας! Διαμόρφωσε ένα «Χριστό» όπως τον βόλευε. Όπως θα τον ήθελε ο ίδιος. Νεστοριανιστής πέρα για πέρα και όχι μόνο… Τουλάχιστον ο αιρετικός Νεστόριος κάτι πίστευε από Θεότητα στο Χριστό έστω εφαπτόμενη με την ανθρώπινη φύση, αν και μη υποστατικά ενωμένη με αυτήν. Ο Καζαντζάκης θεωρούσε ότι ήταν ένας κοινός άνθρωπος με ανεπτυγμένο το αίσθημα της δικαιοσύνης και κάποιες, ίσως, υπερφυσικές ικανότητες. Πολλοί λένε ότι ετοίμαζε και δική του θρησκεία… Το σίγουρο είναι ότι εντάσσεται στους Αντιχρίστους, διότι αρνήθηκε «τον Πατέρα και τον Υιόν» σύμφωνα με τα αλάνθαστα αξιολογικά κριτήρια που μας εφοδίασε ο Ευαγγελιστής Ιωάννης.