Ο ναός της Αυλίδειας Αρτέμιδος. Όπου πας η Ελλάδα σε πληγώνει...

Ο ναός της Αρτέμιδος εν Αυλίδι ανακαλύφθηκε το 1941. Η Αυλίδα βρίσκεται στην ομώνυμη βοιωτική ακτή στο νότιο Ευβοϊκό, πολύ κοντά στη νέα γέφυρα της Χαλκίδας και λίγα χιλιόμετρα μακρυά από τον γνωστό οικισμό Φάρος Αυλίδας, όπου και ο φάρος του πολεμικού ναυτικού. Στο ναό της Αυλίδειας Αρτέμιδος διαδραματίστηκε το γεγονός της θυσίας της Ιφιγένειας -που τελικά αντικαταστάθηκε από μια έλαφο- προκειμένου να δώσουν οι θεοί άνεμο για να αποπλεύσει ο στόλος των Αχαιών και όλων των Ελλήνων ενωμένων για την Τροία. Ο στόλος ήταν συγκεντρωμένος στον Ευβοϊκό κόλπο.

Ο αρχαιολογικός χώρος ήρθε στο φως μόλις το 1956 με τις ανασκαφές του Ι. Θρεψιάδη. Ο δρόμος ακριβώς έξω απο τον αρχαιολογικό χώρο, που μάλιστα τον τέμνει, φέρει το όνομά του. 

Τον αρχαιολογικό χώρο μπορεί να δει κάποιος από τον δρόμο. Είναι τυπικά μη επισκέψιμος εφόσον συρματόπλεγμα και πόρτα εμποδίζει την είσοδο ή τον προστατεύει.

Όπου πας η Ελλάδα μάς πληγώνει. 

Στο ιερό της Αυλίδειας Αρτέμιδος δέσποζε το Ιερό και Ιερά Κρήνη. Ο ναός αποτελείτο από πρόναο με δωρικούς κίονες, σηκό (σηκός: ο κυρίως χώρος στους αρχαίους ελληνικούς ναούς όπου φυλασσόταν το άγαλμα του/της θεάς) με σειρά ιωνικών κιόνων που διαιρείτο σε τρια κλήτη και άδυτο. Δυο αγάλματα του Απόλλωνα και της Αρτέμιδας στέκονταν στην είσοδο του αδύτου. Πολλά αρχαιολογικά ευρήματα, αγάλματα και τράπεζες προσφορών βρέθηκαν κατά τις ανασκαφές. Επιπλέον, υπήρχαν βοηθητικοί χώροι για τους επισκέπτες και προσκυνητές του ιερού.

Ο αρχαίος ναός χρονολογείται από τον 5ο αιώνα. Στις ανασκαφές του Ι. Θρεψιάδη βρέθηκαν αγάλματα της Αρτέμιδος και της Εκάτης. Το άγαλμα της Αρτέμιδος φυλάσσεται στο Αρχαιολογικό μουσείο Θηβών. Καταστράφηκε από τους "φίλους" μας τους Γότθους τον 4ο αιώνα μ.Χ. Υπήρξε σημαντικότατο θρησκευτικό και ιστορικό κέντρο της περιοχής Τανάγρας.

Αναφορές σε αυτόν κάνουν ο Όμηρος, ο Στράβων και ο Παυσανίας.

Ο αρχαιολογικός χώρος βρισκεται λίγα μέτρα κάτω από το νέο δρόμο της ε.ο. Αθηνών-Θηβών- Χαλκίδας και λίγο πιο πάνω από το τραγικά παρατημένο εργοστάσιο τσιμέντου της ΑΓΕΤ Ηρακλής και του λατομείου, που καλύπτει μεγάλη έκταση στην περιοχή. Στέκεται εκεί σαν να μάς λέει: παρά ταύτα...υπάρχω. Μέρος των ευρημάτων της ανασκαφής εκτίθενται στο αρχαιολογικό μουσείο Θηβών. Προφανώς πολλά από τα ευρήματα του αρχαιολόγου Ι.Θρεψιάδη δεν έχουν βρει τον δρόμο της έκθεσης σε κάποιο από τα κοντινά αρχαιολογικά μουσεία αλλά βρίσκονται -δυστυχώς- σε κάποιες αποθήκες.

Επιμέλεια: α.α.κ. (26.8.2019)