Βιογραφικά Μητροπολίτη Κυδωνιών Γρηγορίου
Ο μετέπειτα Μητροπολίτης Κυδωνιών κος Γρηγόριος γεννήθηκε στην Μαγνησία της Μικράς Ασίας στα 1864. Το κοσμικό του όνομα ήταν Αναστάσιος Ωρολογάς ή Αντωνιάδης. Σπούδασε την θεολογία στην Σχολή της Χάλκης και χειροτονήθηκε διάκος με το όνομα Γρηγόριος, στην Εκκλησία της Σχολής, στα 1889. Υπηρέτησε την Εκκλησίας σαν πρωτοσύγκελλος, ιεροκήρυκας και καθηγητής θρησκευτικών στην Θεσσαλονίκη, στις Σέρρες και την Δράμα.
Όπου έζησε, αγαπήθηκε και τιμήθηκε, για τα χαρίσματα, που είχε, γιατί ήταν χαρακτήρας σοβαρός και καθαρός, είχε ψυχή ευγενικιά και η ζωή του ήταν χριστιανική, με πάσαν σεμνότητα. Γεννημένος αγωνιστής, με μια ζωή γεμάτη σκληρότητα και κινδύνους, έκρυβε, ωστόσο, μέσα του μια ψυχή ποιητική και ευαίσθητη.
Μητροπολίτης Στρωμνίτσης
Το 1902 έγινε Μητροπολίτης Στρωμνίτσης. Το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως τον διόρισε εκεί, διότι ένας τέτοιος πολεμιστής δεσπότης χρειαζόταν σε εκείνα τα μέρη, που τα ρήμαζε το βουλγαρικό κομιτάτο.
Ο Μητροπολίτης Μυτιλήνης Ιάκωβος (Κλεομβράτος), πρώην Σιατίστης, γράφει: ''Οι χριστιανοί ήσαν ραγιάδες και των Τούρκων και των Βουλγάρων. Ετέλουν υπό δυο ζυγούς. Οι Μητροπολίται της Μακεδονίας δεν ήσαν μόνον οι πνευματικοί ποιμένες, αλλά και οι απόστολοι του Έθνους. Αι Μητροπόλεις των ήσαν πραγματικαί εθνικαί επάλξεις. Οι περισσότεροι από αυτούς ανεδείχθησαν, κατά την εποχήν εκείνην, αληθώς ατρόμητοι πρόμαχοι της Ελληνικής Χριστιανοσύνης, και δι' αυτό ήσαν αντικείμενο έχθρας και μίσους των εχθρών του Ελληνισμού ως συνέβη τότε με τον Δράμας Χρυσόστομο, τον Κοζάνης Φώτιον, Στρωμνίτσης Γρηγόριον και άλλους''.
Ο Γρηγόριος βρήκε στάδιο να αγωνιστεί. Μέρα-νύχτα δούλευε και χαλούσε τα σχέδια, που κάνανε οι κομιτατζήδες. Οι βούλγαροι κομιτατζήδες αποφάσισαν να τον σκοτώσουν. Μια συμμορία κομιτατζήδες τού στήσανε καρτέρι να τον σκοτώσουν και θα το πετύχαιναν αν δεν βρισκόταν ένας υπηρέτης του να ειδοποιήσει την τουρκική εξουσία. Στην συμπλοκή -που έγινε στην πορεία από το χωριό Γράμποβο προς την Στρωμνίτσα- λαβώθηκε ο αρχιμανδρίτης Μιχαήλ, ένας παπάς και δυο αγωγιάτες. Ο Μητροπολίτης σώθηκε.
Μητροπολίτης Κυδωνιών
Εκείνον τον καιρό, ύστερα από πολύ αγώνα, το Πατριαρχείο ανακήρυξε τις Κυδωνίες, δηλαδή το Αϊβαλί, Μητρόπολη, ενώ πρωτύτερα ήταν Επισκοπή της Μητροπόλεως Εφέσου. Πρώτος Μητροπολίτης τοποθετήθηκε ο από Στρωμνίτσης Γρηγόριος κι έφθασε στο Αϊβαλί στις 8 Σεπτεμβρίου 1908. Ο ενθουσιασμός των πιστών στάθηκε απερίγραπτος. Το Αϊβαλί ήταν η κιβωτός του Ελληνισμού και της Χριστιανοσύνης γι' αυτό και οι τούρκοι το λέγανε: ''γκιαούρ Αϊβαλίκ'', δηλαδή Αϊβαλί των απίστων.
Λίγο αργότερα οι νεότουρκοι ανακηρύξανε την Τουρκία συνταγματικό κράτος. Οι καινούργιοι αφέντες της Τουρκίας, που γυρίσανε από την Ευρώπη σπουδασμένοι στις πονηριές και τον σωβινισμό, αποφασίσανε να εξοντώσουν τους Έλληνες της Μικράς Ασίας, γιατί στα σχολεία της δύσεως διδάχθηκαν πως η Μικρά Ασία έπρεπε να γίνει μόνον τουρκική, κι αυτό για να μπορούνε οι Φράγκοι να την εκμεταλλεύονται.
Οι Τούρκοι ζητούσαν αφορμή για να πετύχουν τον καταχθόνιο σκοπό τους. Κι επειδή το Αϊβαλί τους έμπαινε πάντα στο μάτι είπανε τάχα πως ήταν έτοιμο να επανασταστήσει. Έτσι τον Ιούνιο του 1909 κηρύξανε στρατιωτικό νόμο και άρχισαν τα μαρτύρια των Χριστιανών. Τους δέρνανε, τους βρίζανε, τους ρεζιλεύανε. Οι Τούρκοι αρπάζανε ό,τι μπορούσανε, ληστεύανε τους κτηματίες, περνούσανε τους προεστούς από στρατοδικείο, ρίχνανε στη φυλακή αθώους ανθρώπους με κάθε πρόφαση.
Ο Μητροπολίτης Γρηγόριος, μαθημένος από τέτοια, από τον καιρό που υπηρετούσε στην Μακεδονία, δεν ζάρωσε καθόλου μπροστά στους Τούρκους. Με θάρρος και πολλές φορές με απότομο τρόπο διαμαρτυρότανε για τις αδικίες.
Πήγε στο νεοφερμένο διοικητή Ασίζ-μπέη, και του μίλησε αυστηρά στην Τουρκική γλώσσα, που την μιλούσε άπταιστα.
Ο Ασίζ, του αποκρίθηκε: ''Εσείς οι παπάδες δεν αφήνετε τους γκιαούρηδες ν' ανοίξουνε τα μάτια τους, για να δούνε το συμφέρον τους. Λοιπόν εμείς θα κρεμάσουμε κ' εσάς και τους δασκάλους σας, για να γλυτώσουνε από τα χέρια σας κι οι Τούρκοι κι οι Ρωμηοί''.
Ο δεσπότης δεν πτοήθηκε. Πήγε και στον αρχηγό του στρατού Μαχμούτ Σεφκέτ-μπέη, που πέρασε από το Αϊβαλί εκείνες τις ημέρες και του ζήτησε να προστατεύσει την πολιτεία.
Ο Μαχμούτ, του απήντησε: ''Στην Πόλη σκοτώσαμε πεντακόσιους χοτζάδες. Λοιπόν, δεν θα είναι σπουδαίο πράγμα αν σφάξουμε κι εδώ έναν ''μπάς-παπά'' (δεσπότη) και λίγους παπάδες. Αν έχετε την ιδέα πως θ' ανακατευτεί η Ευρώπη, για να σάς γλυτώσει, είσαστε γελασμένοι. Μα κι αν γίνει ένα τέτοιο πράγμα, θ' αρματώσουμε τους δικούς μας γύρω στα χωριά, κ' έτσι πρώτοι εσείς θα εξοντωθείτε.''
Ο δεσπότης του αποκρίθηκε με αφοβία, όπως συνήθιζε, κι αυτό εξαγρίωσε και τον πασά κι όλο το τουρκομάνι.
Λίγο μετά χαλάρωσε ο στρατιωτικός νόμος και τέλη Ιουλίου έγινε η άρση του. Ωστόσο, πολλοί Αϊβαλιώτες κλειστήκανε στις φυλακές του Μπουντρούμ (της Αλικαρνασσού) και ο μητροπολίτης τους συντηρούσε για έναν χρόνο μέχρι που μπόρεσε και τους ελευθέρωσε πηγαίνοντας ο ίδιος στον σουλτάνο και ζητώντας χάρη.
Με τις νίκες του ελληνικού στρατού στα 1912 οι Τούρκοι μουδιάσανε. Ο Γρηγόριος, που τον έκαιγε η πατριωτική φλόγα, έλεγε: ''Ήλθε επιτέλους το πλήρωμα του χρόνου, δόξα τω Θεό. Η τουρκική τίγρις θα μείνει πλέον χωρίς όνυχας. Εξεδιώχθη εκ της Ευρώπης. Θα διωχθεί και εκ της Ασίας!''.
.
Επιμέλεια: α.α.κ. (8.6.2019)
Βιβλιογραφία / Πηγές /Σύνδεσμοι:
σύνοψη από:
-τρία άρθρα του Φώτη Κόντογλου, στην εφημερίδα ''Ελευθερία'' (27.12.1964, 3.1.1965 και 10.1.1965). Ανάτυπο από τα ''Ενοριακά Νέα'' του Αγίου Γεωργίου Διονύσου επί προϊσταμενίας αρχιμανδρίτου Μάρκου Μανώλη υπό τον τίτλο: ''Ατρόμητος Εθνομάρτυς ο Κυδωνιών Γρηγόριος'', Διόνυσος 2009.
Όπου έζησε, αγαπήθηκε και τιμήθηκε, για τα χαρίσματα, που είχε, γιατί ήταν χαρακτήρας σοβαρός και καθαρός, είχε ψυχή ευγενικιά και η ζωή του ήταν χριστιανική, με πάσαν σεμνότητα. Γεννημένος αγωνιστής, με μια ζωή γεμάτη σκληρότητα και κινδύνους, έκρυβε, ωστόσο, μέσα του μια ψυχή ποιητική και ευαίσθητη.
Μητροπολίτης Στρωμνίτσης
Το 1902 έγινε Μητροπολίτης Στρωμνίτσης. Το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως τον διόρισε εκεί, διότι ένας τέτοιος πολεμιστής δεσπότης χρειαζόταν σε εκείνα τα μέρη, που τα ρήμαζε το βουλγαρικό κομιτάτο.
Ο Μητροπολίτης Μυτιλήνης Ιάκωβος (Κλεομβράτος), πρώην Σιατίστης, γράφει: ''Οι χριστιανοί ήσαν ραγιάδες και των Τούρκων και των Βουλγάρων. Ετέλουν υπό δυο ζυγούς. Οι Μητροπολίται της Μακεδονίας δεν ήσαν μόνον οι πνευματικοί ποιμένες, αλλά και οι απόστολοι του Έθνους. Αι Μητροπόλεις των ήσαν πραγματικαί εθνικαί επάλξεις. Οι περισσότεροι από αυτούς ανεδείχθησαν, κατά την εποχήν εκείνην, αληθώς ατρόμητοι πρόμαχοι της Ελληνικής Χριστιανοσύνης, και δι' αυτό ήσαν αντικείμενο έχθρας και μίσους των εχθρών του Ελληνισμού ως συνέβη τότε με τον Δράμας Χρυσόστομο, τον Κοζάνης Φώτιον, Στρωμνίτσης Γρηγόριον και άλλους''.
 |
| Μητροπολίτης Κυδωνιών κος Γρηγόριος |
Ο Γρηγόριος βρήκε στάδιο να αγωνιστεί. Μέρα-νύχτα δούλευε και χαλούσε τα σχέδια, που κάνανε οι κομιτατζήδες. Οι βούλγαροι κομιτατζήδες αποφάσισαν να τον σκοτώσουν. Μια συμμορία κομιτατζήδες τού στήσανε καρτέρι να τον σκοτώσουν και θα το πετύχαιναν αν δεν βρισκόταν ένας υπηρέτης του να ειδοποιήσει την τουρκική εξουσία. Στην συμπλοκή -που έγινε στην πορεία από το χωριό Γράμποβο προς την Στρωμνίτσα- λαβώθηκε ο αρχιμανδρίτης Μιχαήλ, ένας παπάς και δυο αγωγιάτες. Ο Μητροπολίτης σώθηκε.
Μητροπολίτης Κυδωνιών
Εκείνον τον καιρό, ύστερα από πολύ αγώνα, το Πατριαρχείο ανακήρυξε τις Κυδωνίες, δηλαδή το Αϊβαλί, Μητρόπολη, ενώ πρωτύτερα ήταν Επισκοπή της Μητροπόλεως Εφέσου. Πρώτος Μητροπολίτης τοποθετήθηκε ο από Στρωμνίτσης Γρηγόριος κι έφθασε στο Αϊβαλί στις 8 Σεπτεμβρίου 1908. Ο ενθουσιασμός των πιστών στάθηκε απερίγραπτος. Το Αϊβαλί ήταν η κιβωτός του Ελληνισμού και της Χριστιανοσύνης γι' αυτό και οι τούρκοι το λέγανε: ''γκιαούρ Αϊβαλίκ'', δηλαδή Αϊβαλί των απίστων.
Λίγο αργότερα οι νεότουρκοι ανακηρύξανε την Τουρκία συνταγματικό κράτος. Οι καινούργιοι αφέντες της Τουρκίας, που γυρίσανε από την Ευρώπη σπουδασμένοι στις πονηριές και τον σωβινισμό, αποφασίσανε να εξοντώσουν τους Έλληνες της Μικράς Ασίας, γιατί στα σχολεία της δύσεως διδάχθηκαν πως η Μικρά Ασία έπρεπε να γίνει μόνον τουρκική, κι αυτό για να μπορούνε οι Φράγκοι να την εκμεταλλεύονται.
Οι Τούρκοι ζητούσαν αφορμή για να πετύχουν τον καταχθόνιο σκοπό τους. Κι επειδή το Αϊβαλί τους έμπαινε πάντα στο μάτι είπανε τάχα πως ήταν έτοιμο να επανασταστήσει. Έτσι τον Ιούνιο του 1909 κηρύξανε στρατιωτικό νόμο και άρχισαν τα μαρτύρια των Χριστιανών. Τους δέρνανε, τους βρίζανε, τους ρεζιλεύανε. Οι Τούρκοι αρπάζανε ό,τι μπορούσανε, ληστεύανε τους κτηματίες, περνούσανε τους προεστούς από στρατοδικείο, ρίχνανε στη φυλακή αθώους ανθρώπους με κάθε πρόφαση.
Ο Μητροπολίτης Γρηγόριος, μαθημένος από τέτοια, από τον καιρό που υπηρετούσε στην Μακεδονία, δεν ζάρωσε καθόλου μπροστά στους Τούρκους. Με θάρρος και πολλές φορές με απότομο τρόπο διαμαρτυρότανε για τις αδικίες.
Πήγε στο νεοφερμένο διοικητή Ασίζ-μπέη, και του μίλησε αυστηρά στην Τουρκική γλώσσα, που την μιλούσε άπταιστα.
Ο Ασίζ, του αποκρίθηκε: ''Εσείς οι παπάδες δεν αφήνετε τους γκιαούρηδες ν' ανοίξουνε τα μάτια τους, για να δούνε το συμφέρον τους. Λοιπόν εμείς θα κρεμάσουμε κ' εσάς και τους δασκάλους σας, για να γλυτώσουνε από τα χέρια σας κι οι Τούρκοι κι οι Ρωμηοί''.
Ο δεσπότης δεν πτοήθηκε. Πήγε και στον αρχηγό του στρατού Μαχμούτ Σεφκέτ-μπέη, που πέρασε από το Αϊβαλί εκείνες τις ημέρες και του ζήτησε να προστατεύσει την πολιτεία.
Ο Μαχμούτ, του απήντησε: ''Στην Πόλη σκοτώσαμε πεντακόσιους χοτζάδες. Λοιπόν, δεν θα είναι σπουδαίο πράγμα αν σφάξουμε κι εδώ έναν ''μπάς-παπά'' (δεσπότη) και λίγους παπάδες. Αν έχετε την ιδέα πως θ' ανακατευτεί η Ευρώπη, για να σάς γλυτώσει, είσαστε γελασμένοι. Μα κι αν γίνει ένα τέτοιο πράγμα, θ' αρματώσουμε τους δικούς μας γύρω στα χωριά, κ' έτσι πρώτοι εσείς θα εξοντωθείτε.''
Ο δεσπότης του αποκρίθηκε με αφοβία, όπως συνήθιζε, κι αυτό εξαγρίωσε και τον πασά κι όλο το τουρκομάνι.
Λίγο μετά χαλάρωσε ο στρατιωτικός νόμος και τέλη Ιουλίου έγινε η άρση του. Ωστόσο, πολλοί Αϊβαλιώτες κλειστήκανε στις φυλακές του Μπουντρούμ (της Αλικαρνασσού) και ο μητροπολίτης τους συντηρούσε για έναν χρόνο μέχρι που μπόρεσε και τους ελευθέρωσε πηγαίνοντας ο ίδιος στον σουλτάνο και ζητώντας χάρη.
Με τις νίκες του ελληνικού στρατού στα 1912 οι Τούρκοι μουδιάσανε. Ο Γρηγόριος, που τον έκαιγε η πατριωτική φλόγα, έλεγε: ''Ήλθε επιτέλους το πλήρωμα του χρόνου, δόξα τω Θεό. Η τουρκική τίγρις θα μείνει πλέον χωρίς όνυχας. Εξεδιώχθη εκ της Ευρώπης. Θα διωχθεί και εκ της Ασίας!''.
.
Επιμέλεια: α.α.κ. (8.6.2019)
Βιβλιογραφία / Πηγές /Σύνδεσμοι:
σύνοψη από:
-τρία άρθρα του Φώτη Κόντογλου, στην εφημερίδα ''Ελευθερία'' (27.12.1964, 3.1.1965 και 10.1.1965). Ανάτυπο από τα ''Ενοριακά Νέα'' του Αγίου Γεωργίου Διονύσου επί προϊσταμενίας αρχιμανδρίτου Μάρκου Μανώλη υπό τον τίτλο: ''Ατρόμητος Εθνομάρτυς ο Κυδωνιών Γρηγόριος'', Διόνυσος 2009.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου