Οι Ατίμητοι νεκροί μας ήρωες του Έπους 1940-41.

Το ξημέρωμα της 28ης Οκτωβρίου 1940 άρχισε να γράφεται το θρυλικό Έπος του 1940-41.

Νέα παληκάρια, με μια εικονίτσα της Παναγίας στην τσέπη του στήθους, με την ευχή της μάνας, με τις ευχές όλων των Ελλήνων σπεύδουν να καταταγούν.

Πολλές σειρές φαντάρων είχαν καταταγεί ήδη, λίγους μήνες και εβδομάδες πριν, όταν ένα άριστο σχέδιο επιστράτευσης του Ελληνικού Στρατηγείου με εντολή του τότε πρωθυπουργού Ιωάννη Μεταξά λάμβανε με αρτιότητα και αποτελεσματικότητα την πλήρη και επιτυχή εφαρμογή του.

Οι Ιταλοί επιτέθηκαν ήδη από της 4ης πρωϊνής της 28ης Οκτωβρίου χωρίς να σεβαστούν ούτε το τελεσίγραφο που οι ίδιοι όρισαν. Ανανδρεία, αλαζονεία, ιταμότητα την οποία βρήκαν μπροστά τους...

Κατά την έναρξη των επιχειρήσεων, την πρωΐα της 28ης Οκτωβρίου 1940, οι Ιταλοί στρατηγοί, αφού -προφανώς είπιαν τον πρώτο καφέ τους- έδωσαν ραντεβού ο ένας στον άλλο ό,τι τον επόμενο, κατά τις 12.00 θα τον πιούν με θέα την Ακρόπολη και τον Παρθενώνα...

Λογάριασαν χωρίς τον ξενοδόχο...και ο ξενοδόχος δεν είχε δείξει ακόμη τι περιποίηση αναμένει τον επιβουλέα του...

Οι ιαχές ''Αέρα'' έφθασαν από την ορεινή Πίνδο ως το Τεπελένι, την Κορυτσά, το Αργυρόκαστρο, την Πρεμετή, το Λεσκοβίκι. Άλλο λίγο και θα τους πετάγαμε στην θάλασσα του Ιονίου και τους Ιταλούς και τους συνεργάτες τους Αλβανούς και Τσάμηδες.

 

Κεντρικό Γκόλικο, Ύψωμα 1615, απέναντι από τον Αυχένα της Μετζγκοράνης.
Τα χιόνια άρχισαν να λιώνουν, αποκαλύπτοντας τους νεκρούς μαχητές.
(Από τη συλλογή του Πέτρου Αρτάνη) (πηγή)

'' Ή ταν ή επί τας''

Οι Ιταλοί σάστισαν μπρός στην αντεπίθεση που εφάρμοσε ο Μέραρχος Χαράλαμπος Κατσιμήτρος, μπρός στην άμυνα των συνοριο-φυλακίων που είχε οργανώσει ο

''Έλληνες και Τούρκοι'' του Φώτη Κόντογλου

του Φώτη Κόντογλου

Τον καιρό που φανερωθήκανε οι Τούρκοι στη Μικρά Ασία ήτανε μια μικρή φυλή. Για να πληθύνουνε πιάσανε και αλλαξοπιστούσανε τους ντόπιους, που οι περισσότεροι ήτανε Έλληνες. Μ’ αυτόν τον διαβολικό τρόπο, που λένε πως τον σοφίστηκε ένα ιμάμης, γινήκανε ένα μεγάλο έθνος. Αλλά αυτός ο τεχνητός τρόπος για να πληθαίνουνε έπαψε κάποτε και πιάσανε πάλι να λιγοστεύουνε. Ο Γερμανός καθηγητής Krumbacher γράφει πως όσον καιρό η Τουρκία θρεφότανε από τους λαούς που είχε σκλαβώσει κι από τα πλούτη που ήτανε μαζεμένα επί αιώνες, μεγάλωνε και δυνάμωνε, ως που έγινε ο φόβος της Ευρώπης. Αλλά σαν περάσανε πια εκείνα τα ευτυχισμένα χρόνια άρχισε να πίνει το δικό της αίμα, που δεν μπαίνει στη θέση του με τίποτα.

 
Μ’ όλο που είχανε χαρέμια με πολλές γυναίκες και μ’ όλο που ήταν αφέντες σ’ αυτή τη χώρα, ολοένα κατρακυλούσανε, αντί να πάνε μπροστά, Σ’ αυτό συνέργησε πολύ η αδιάκοπη και πολύχρονη στρατολογία, μα περισσότερο η παρά φύση ασωτεία κι ο εκφυλισμός ήταν η αιτία που αραίωνε ολοένα ο τούρκικος πληθυσμός, βάλε και την κακή διοίκηση, μ’ όλο που την ίδια διοίκηση είχανε και οι Έλληνες ραγιάδες και μάλιστα πολύ χειρότερη.

 
Ο Έλληνας αντέχει πολύ περισσότερο από τον Τούρκο, γιατί έχει περισσότερη ζωή μέσα του κι η εξυπνάδα του τον δυναμώνει, το πνεύμα του τον στερεώνει, η εργατικότητά του κάνει τη ζωή του πιο ευχάριστη κι αυτόν ανοιχτόκαρδο και αισιόδοξο. Ενώ ο Τούρκος έχει πολλά καλά, είναι καλοκάγαθος, απλοϊκός και φιλόξενος, σαν δεν τον έχει πιάσει ο φανατισμός, που τον κάνει από πρόβατο θεριό, αλλά είναι βαρύς και αδιάφορος, δεν αγαπά τη δουλειά, δεν έχει το κέφι που έχει ο Έλληνας, κι αυτή η φυσική νωθρότητά του χειροτερεύει από την πίστη που έχει στο «κισμέτ», στο γραφτό κι έτσι κι η λίγη δραστηριότητά του χάνεται ολότελα.

 

Έπος του '40. Ιστορικές σελίδες αιώνιας Δόξης. Ο εύζωνας Γιώργος Γαϊτάνης.

Επέτειος σήμερα του Μεγάλου Έπους του 1940.

79 χρόνια μετά είμαστε εδώ όσοι ζωντανοί, όσοι Ρωμηοί, όσων ''...νιώθουν για σε, πατρίδα μου, στα σπλάχνα χαλασμό!...'' όπως σηνειώνει στο ποίημα του: ''Η προς την Πατρίδα αγάπη μου'' ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης. 

Έπος του 1940, ένα μεγαλείο, σελίδες ιστορικής Δόξης άφθορες και αιώνιες. 

Ο γενναίος πρωθυπουργός Ιωάννης Μεταξάς λέγει το ΟΧΙ στο ιταμό τελεσίγραφο του Εμμανουέλε Γκράτσι. Οι Ιταλοί δεν τηρούν ούτε καν τα προσχήματα. Ενώ το τελεσίγραφο έληγε στις 6 π.μ. είχαν ήδη από τις 4 π.μ. προσβάλλει τα συνοριακά μας φυλάκια αλλά αποκρούσθησαν...

Ο ελληνικός λαός ξεχύθηκε στην Αθήνα, την Θεσσαλονίκη, σε όλες τις μεγάλες πόλεις. Με οποιοδήποτε μέσο να φύγει για το μέτωπο, την πρώτη γραμμή. 

Εκεί που ο Μέραρχος Χαράλαμπος Κατσιμήτρος, ο Συνταγματάρχης Κωνσταντίνος Δαβάκης και οι λοιποί αξιωματικοί έδιναν ήδη τις πρώτες μάχες.

Οι ιστορίες εθελοντικής καταταγής και αυτοθυσίας άπειρες. Μου έλεγε η κυρά Ευαγγελία με καταγωγή από την Κάρπαθο ό,τι ο πατέρας της αν και είχε τρεις κόρες ανήλικες δήλωσε από την πρώτη ημέρα παρουσία και κατετάγη στο Σύνταγμα Δωδεκανησίων.

Ένας τσολιάς με καρδιά Λεωνίδα 

Τα παληκάρια μας στο μέτωπο, παιδιά 18, 19 και 20 χρονών πολεμούσαν σαν λιοντάρια. Απλά παιδιά, του λαού μας. Ο τσοπάνης Γιώργος Γαϊτάνης* με καταγωγή από το χωριό Ανάληψη της ορεινής Τριχωνίδας υπηρετεί ως εύζωνας στο τρίτο τάγμα (ορμώμενο από το Μεσολόγγι). 

Ένας Κουτσόβλαχος προδότης οδήγησε τους Ιταλούς από την αφύλαχτη στενωπό της Καραμπάλας. Λίγο ακόμη και θα υπερφαλάγγιζαν το Καλπάκι. 

Το 3ο τάγμα μετά τον θάνατο του λοχαγού Χόρμοφα μένει ακέφαλο. 

Κωνσταντίνος Κατσίφας: ο ένδοξος Έλληνας της Βορείου Ηπείρου και τέκνο πλέον όλων των Ελλήνων και του απανταχού Ελληνισμού

Τι να πεις και τι να γράψεις για την μεγάλη αυτή ψυχή...

Συμπληρώνεται ένας χρόνος από τότε που έφυγε, έχοντας -νοερά- την γαλανόλευκη μαζί του, για τον Ουρανό.

Θα μπορούσε να έχει γλυτώσει.

Ήταν καταδρομέας στον ένδοξο Ελληνικό στρατό και είχε την φυσική κατάσταση, τον χρόνο και την δυνατότητα να τρέξει προς τα σύνορα της Ελλάδας που απείχαν από τους Βουλιαράτες πέντε περίπου χιλιόμετρα.

Δεν έτρεξε. 

Ανέβηκε στο βουνό. 

Συνάντησε τον βοσκό. Του ζήτησε νερό. 

Έμεινε μαζί του αρκετή ώρα και όταν φάνηκαν οι μέλλοντες δολοφόνοι του αυτός έμεινε εκεί.

Με τα χέρια ανοικτά, άοπλος, τους περίμενε.

Έμεινε για να τους πει πως εδώ τα μέρη, τα βουνά, οι κορφές, τα λαγκάδια είναι γη Ελλήνων είναι Γη Ελληνική.

Έμεινε για να τους πει -πάντα άοπλος και με τά χέρια ανοικτά- πως η Βόρειος Ήπειρος είναι Ελληνική. 

Είναι η Βόρειος Ήπειρος Ελληνική από αρχαιοτάτων χρόνων.

Έμεινε να τους πει πως τρεις φορές -τον τελευταίο αιώνα- ο ελληνικός στρατός επάξια και με εκατόμβες θυμάτων και αίματα νέων να ποτίζουν τις πλαγιές της, απελευθέρωσε την Βόρεια Ήπειρο.

Και τρεις φορές οι ''μεγάλες'' δυνάμεις που δεν γνωρίζουν από Ρωμηοσύνη, τιμή, χρέος, ανδρεία υποχρέωσαν την εκάστοτε ελληνική κυβέρνηση να αποσύρει τα στρατευμένα παιδιά της από τα -αρχαιοτάτων- χρόνων Ελληνικά εδάφη. 

Τρεις φορές απελευθέρωσε την Βόρεια Ήπειρο ο ελληνικός στρατός μας

 

Στους Βαλκανικούς πολέμους, ο ελληνικός στρατός μας προελαύνει και καταλαμβάνει -έναντι των Τούρκων- την Κορυτσά. Το ημερολόγιο δείχνει 7 Δεκεμβρίου 1912. 

Πάλι ο ελληνικός στρατός μας, στις 21 Φεβρουαρίου 1913 απελευθρερώνει τα Ιωάννινα, αφού πρώτα έπεσε το Μπιζάνι. 

Στις 3 Μαρτίου 1913 καταλαμβάνει το Αργυρόκαστρο και την Κλεισούρα και στις 6 Μαρτίου 1913 καταλαμβάνει το Τεπελένι, την Χειμάρα, το Κουρβελέσι, την Πρεμετή και το Λεσκοβίκη. Ολοκληρώνει αμέσως μετά την προέλασή του απελευθερώνοντας τον Αυλώνα. 

Η Ιταλία όμως πάλι αξιώνει την απόσυρση του ελληνικού στρατού. 

Η ελληνική καρδιά σφίγγεται, τα μάτια δακρύζουν και η Βόρειος Ήπειρος μένει πάλι στην αιχμαλωσία. 

Οι μάνες της Ρωμηοσύνης που χάνονται...

Η θρυλική κυρά Ευαγγελία Κλέττα, κοπέλα της Κατοχής του ' 40 και πνευματική μου αδελφή, 85 ετών και... σήμερα.
Μου λέγει για το παλιό ήθος των γυναικών. Γυναίκες τίμιες και ευλογημένες, που μόνον τον άντρα τους γνώρισαν μετά τον τίμιο γάμο τους.
Ολα μέσα στο σπίτι ήταν μια ορθόδοξη ιεροτελεστεία. Πριν λίγες ημέρες μού είπε πώς ξεπροβόδισε το παιδί της στην πρώτη του δουλειά.

Ευαγγελία Κλέττα (+22.5.2022)

Με τις εξής μαντινάδες, αφού του έκανε δώρο τα πρώτα εργατικά του ρούχα:
 

Σ' αγόρασα εργατικά
ρούχα να τα φορέσεις
και να δουλεύεις τίμια
και του Θεού ν'αρέσεις.

Σ' αγόρασα εργατικά
εργατικό παιδί μου,
ν' ευλογηθούν οι κόποι σου,
όπως και οι δικοί μου.